Po konferencji "Jeszcze nie Kresy, a już Kresy" 19 października 2019r. w Lublinie

Organizatorem konferencji było Stowarzyszenie Nauczycieli Polonistów Oddział w Lublinie, w którym lubelscy poloniści pracują społecznie od 1993 roku. Dzięki ogromnemu zaangażowaniu koleżanki Bożenny Jankiewicz oraz członkiń i członków Oddziału spotkali się w kameralnej sali Lubelskiego Samorządowego Centrum Doskonalenia Nauczycieli na Rynku Starego Miasta nauczyciele z całej Polski - z Warszawy, z Sieradza, Łukowa, Pilawy, Łęcznej, z Lublina oraz z innych miejscowości.
Zarząd Główny SNaPu reprezentowali Maria Gudro-Homicka, honorowa przewodnicząca i dr Jarosław Wowak - przewodniczący.
Konferencję otworzył Krzysztof Staruch, dyrektor LSCDNu, witając uczestników i życząc owocnych obrad. Bożenna Jankiewicz wręczyła gościom i wykładowcom upominki w postaci 2 publikacji, ,,Lublin”- Od inspiracji do dydaktyki” oraz ,,Niepodległa”- Od inspiracji do dydaktyki”, opracowanych przez SNaP Oddział w Lublinie.

Nauczyciele języka polskiego, konsultanci metodycy, z ogromną uwagą wysłuchali interesujących wykładów nauczycieli akademickich i pracowników Muzeum im. J. Czechowicza w Lublinie, którzy z pasją mówili o swojej Małej Ojczyźnie, wielokulturowym mieście z pogranicza, które w okresie dwudziestolecia międzywojennego zamieszkiwane było przez Polaków, Żydów, Rusinów oraz inne mniejszości narodowe, które mówili własnym językiem, mieli własną religię, ale kulturę budowali polską. Już w grudniu 1918 roku, z inicjatywy ks. Idziego Radziszewskiego, rektora Akademii Duchownej Rzymsko-Katolickiej w Petersburgu, otwarto Uniwersytet Lubelski, który kształcił studentów na czterech wydziałach naukowych – teologicznym, prawa kanonicznego, prawa i ekonomii oraz nauk humanistycznych, co przyśpieszyło rozwój kultury i sztuki w mieście. Życie kulturalne nadbystrzyckiego grodu w okresie międzywojennym ogniskowało się wokół grupki literatów wydających głośne, lecz efemerydalne pisma, m.in. „Lucifer” (redaktorem był Konrad Bielski) i „Reflektor” (redaktorem pierwszego numeru był Wacław Gralewski), ,,Młodzież”, ,,Barykady”, ,,Dźwigary”, ,,W słońce”. W czasopismach tych debiutowali i pisali: Franciszka Arnsztajnowa, Stanisław Grędziński, Wacław Gralewski, Konrad Bielski, Witold Kasperski, Józef Czechowicz, Józef Łobodowski, Ewa Szelburg-Zarembina, Julia Hartwig, Anna Kamieńska. W 1921 roku Ludwik Hartwig założył zakład fotograficzny przy dzisiejszej ulicy Narutowicza. Był on jednym z twórców Lubelskiego Towarzystwa Fotograficznego, które powstało w 1937 roku. Jednym z jego członków był także znany lubelski farmaceuta Stanisław Magierski, który w 1937 roku nakręcił siedmiominutowy film o Lublinie.

Kolejni wykładowcy przedstawiali historię międzywojnia, twórców literatury, którzy mieszkali w Lublinie i odwiedzali miasto wielokrotnie. W XIX wieku miasto odnotowało wielki napływ ludzi z Prus, z Holandii, ze Śląska, którzy budowali miasto, m.in. rodzina Vetterów przybyła z Niemiec. Vetterom Lublin zawdzięcza rozwój przemysły, szpital, szkołę handlową. W międzywojniu powstały pierwsze kina, zaczął rozwijać się sport, powstał polsko - żydowski klub sportowy UNIA. Dużą oglądalność miał film żydowski ,,Dybuk”. W 1932 roku powstała lokalna organizacja pisarzy lubelskich – Związek Literatów w Lublinie. Jego głównymi inicjatorami byli zaprzyjaźnieni ze sobą Franciszka Arnsztajnowa i Józef Czechowicz oraz Kazimierz Andrzej Jaworski, Józef Nikodem Kłosowski, Józef Łobodowski, Antoni Madej i Bronisław Ludwik Michalski. Rówieśnikami Czechowicza byli działający w związku „literaci i grafomani lubelscy” poeta i prozaik Konrad Bielski (1902–1970) oraz dziennikarz i pisarz Wacław Gralewski (1900–1972). Związek Literatów zrzeszał wszystkich pisarzy Lubelszczyzny, a jego głównym celem było ożywienie życia literackiego i kulturalnego w mieście i regionie. Działalność Związku Literatów osłabła wprawdzie pod koniec lat trzydziestych minionego stulecia, stanowiła jednak ważny epizod w literackim życiu Lublina, gdyż nadała poczynaniom miejscowych pisarzy trwały i zorganizowany charakter. Objęła też swym zasięgiem szeroki krąg publiczności, aktywizując całą lokalną społeczność.

O życiu literackim i twórcach lubelskich wygłosili referaty dr Jarosław Cymerman, dr hab. Aleksander Wojtowicz oraz prof. Lech Giemza. W Muzeum dr Anna Mazurek oraz dr Jarosław Cymerman z pasją przedstawili sylwetkę i twórczość Józefa Czechowicza, który w 1934 roku napisał najsłynniejszy wiersz o mieście Poemat o mieście Lublinie.

Po obiedzie w restauracji Szeroka, uczestnicy konferencji odbyli z przewodnikami - członkiniami SNaP-u - spacer po Starym Mieście.

,,O, miasto ciche! Już bije godzina,
Kiedy się spełni odrodzenia cud…
Wielkie się dzieło w Polsce rozpoczyna
Ma się zjednoczyć podzielony lud.!...

Lecz gdy się spełnią te odwieczne sny,
O których naród we krwi i łzach marzy,
O, miasto ciche, bacz, że musisz Ty
U wrót kresowych ziem czuwać na straży…

Zofia Lipińska, Lublinowi

Zarząd Główny SNaPu składa gorące podziękowania organizatorom, Oddziałowi Lubelskiemu, za wysoki poziom konferencji, przygotowanie cennych materiałów i upominków dla uczestników, organizację, życzliwość, miłą atmosferę, etykę nauczycielską. Dziękujemy za wirtualny i rzeczywisty spacer po Lublinie, za przybliżenie ciekawej historii miasta i zaprezentowanie twórców literatury, którzy tworzyli dla Lublina i pisali o Lublinie.

Życzymy kolejnych sukcesów polonistycznych, twórczej i owocnej pracy z uczniami oraz radości z osobistych osiągnięć.

Maria Gudro-Homicka