Po dwóch latach szlachetnej misji Zespołu Etyki Słowa

,,Ludzie

często ranią innych

nie wiedząc,

jaki sprawiają im ból.

TY nam wyjaśniasz,

jak ci inni się czują”

 

 

W dniu 29 czerwca 2018r., w PANie w Warszawie, odbyło się pod kierownictwem p. Profesor Jadwigi Puzyniny kolejne spotkanie przedstawicieli Podzespołów ZES, którzy po dwóch  latach działalności podzielili się informacją o pracy w trosce o poziom komunikacji międzyludzkiej i etyki słowa.

Spotkanie otworzyła p. profesor J. Puzynina, serdecznie witając przybyłych z Warszawy, Lublina, Gdańska , Bydgoszczy, Siedlec, Katowic, Pilawy i innych miast, członków ZES.

Pani Profesor, prezentując najnowszą książkę prof. Andrzeja Bliklego ,,Doktryna jakości. Rzecz o turkusowej samoorganizacji”, podkreśliła, powołując się na ,,Preambułę Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka ONZ z 1948 roku oraz na ,, Kartę praw podstawowych Unii Europejskiej z 2007 r.,  że w komunikacji międzyludzkiej ważna jest prawda, szacunek dla drugiego człowieka, umiejętność i chęć wybaczania. Przytoczyła z omawianej książki cytat: ,,Należy budować mosty, zasypywać rowy”, który może stanowić przesłanie dla ludzi chcących naprawdę zmienić trudną obecnie komunikację w różnych zespołach ludzkich. W książce Autor podkreśla szacunek dla rozmówcy - klienta, dbałość o jego zadowolenie. Próbuje obalać stereotypy, schematy w komunikacji, pokazuje, że lider powinien mniej mówić, a uważnie słuchać, doskonalić swoją wiedzę i umiejętności, a autorytet zbuduje na szacunku do innych ludzi.

Po krótkim wprowadzeniu  w zagadnienie etycznej komunikacji, p. Profesor oddała głos przewodniczącym Podzespołów ZES.

Jako pierwsza zabrała głos p. Anna Kozłowska, przewodnicząca Podzespołu Etycznych Problemów Języka Literatury i Krytyki Literackiej. W swojej wypowiedzi zadała pytanie: Czy do badania literatury można stosować normy etyczne? Z obserwacji i pracy Podzespołu wynika, że krytycy literaccy mają swoje zdanie na ten temat i trudno z nimi nawiązać dialog.

Pracę Podzespołu  Języka Biznesu przedstawiła p. prof. Elżbieta Wierzbicka-Piotrowska z UW, która zaprezentowała pismo ,,Media, Biznes, Kultura”. Język biznesu i reklamy”, do którego profesorowie i praktycy piszą o etycznej komunikacji w biznesie. Ponadto p. Profesor powiedziała o tym, że członkowie Podzespołu wygłaszają referaty podczas spotkań, konferencji biznesowych, prowadzą lekcje w szkołach, pogadanki.  Takie działania miały miejsce na Suwalszczyźnie i w Zielonej Górze. Współpracują także z Ministerstwem Rozwoju i Szkołą Główną Handlową w Warszawie. Planowana jest też w 2020 roku międzynarodowa konferencja nt. ,,O miejscu kłamstw w języku”. Pani prezes  Fundacji Języka Polskiego przy UW nawiązała współpracę z PZU, które zgłosiło potrzebę uczenia się języka przyjaznego klientowi. Prowadzi również warsztaty negocjacji, a także zwraca uwagę na słownictwo, którego użycie traktuje człowieka jak rzecz, np. zasoby ludzkie.

 Kolejny Podzespół  problemów etycznych języka dzieci, młodzieży, nauczycieli, autorów podręczników szkolnych oraz problemów etycznych studentów, wykładowców, autorów podręczników akademickich zaprezentowała p. prof. Małgorzata Karwatowska z Lublina. Praca Podzespołu polega na organizowaniu konferencji, zajęć dydaktycznych dla studentów nt. etyki i estetyki słowa, np.:,,Co się dzieje z językiem wartości we współczesnym dyskursie politycznym”, ,,Etyczny wymiar komunikacji językowej” ,,Etyka i estetyka słowa we współczesnej komunikacji językowej”, ,,Kultura języka” i wiele innych działań, np. zajęcia fakultatywne, seminaria, prace licencjackie, współpraca ze szkołami. Plany Podzespołu są bogate. Oprócz kontynuacji podjętych działań w przygotowaniu są referaty na temat ,,Ocenianie szkolne na ,,cenzurowanym”, ,,Etyczne aspekty oceniania w perspektywie edukacyjnej”. ,,Spotkanie w słowie”, ,, Etyka w edukacji”. Z tymi i innymi tematami nauczyciele akademiccy planują dotrzeć do szkół i innych środowisk.

Pani prof. Magdalena Saganiak z Podzespołu problemów etycznych języka filmu, plastyki, muzyki (tekstów śpiewanych) przeprowadziła rozmowy z aktorami na temat etycznego języka na scenie, w filmie. Aktorzy nie czują się odpowiedzialni za język na scenie. Aktor  jest odtwórcą. Natomiast krytycy filmowi, teatralni, krytycy sztuki nie chcą rozmawiać na ten temat. Niektórzy uznają kontakt z członkami ZES jako ograniczanie wolności słowa. Nie chcieli przystąpić do Podzespołu.

Pani prof. Elżbieta Laskowska z Bydgoszczy, przewodnicząca podzespołu problemów etycznych języka polityki przedstawiła potrzebę mówienia w radio, w prasie, w referatach o zachowaniu  komunikacyjnym polityków.

Pani prof. Krystyna Synowiec przedstawiła materiały, artykuły dotyczące  etyki komunikacji w środowisku księży.

Pani Maria Gudro-Homicka, Stowarzyszenie Nauczycieli Polonistów, przedstawiła działania SNaPu w zakresie etyki komunikacji, etyki i kultury wypowiedzi:

  1. W dniu 1 października 2016r. w Warszawie odbyło się seminarium dla nauczycieli języka polskiego ,,Etyka słowa” z wybitnymi wykładowcami nt. etycznej komunikacji nauczyciel - uczeń, a także zagrożeń nieetycznej reklamy.
  2. W roku 2016 został zorganizowany ,,Konkurs Literacki Rotmistrz Pilecki Bohater Niezwyciężony”; przesłanie - prawda historyczna, odpowiedzialność za słowo, człowiek wobec podstawowych obowiązków.
  3. W dniu 10 czerwca 2017r. odbyła się ogólnopolska konferencja SNaPu w Warszawie nt. ,,Edukacja filmowa”; przesłanie – etyczny język filmu, Internetu.
  4. W dniu 9 czerwca 2018r. odbyła się jubileuszowa konferencja – 25 lat SNaPu nt. Retoryka w szkole”; przesłanie - etyczna komunikacja na lekcjach języka polskiego.
  5. W roku 2018 członkowie SNaPu opracowali wnioski na temat: Co można zrobić dla podniesienia poziomu etyki słowa, które przesłali do p. prof. A. Cegieły i do p. prof. J. Puzyniny.
  6. W kwietniu 2018r. członkowie SNaPu wzięli udział w posiedzeniu Zespołu Dydaktycznego i Kultury Żywego Słowa.
  7. W 2018r.,członkowie SNaPu wieli udział w konferencji ZES w Krakowie.
  8. W 2018r. członkowie SNaPu analizowali czasopisma, m.in. ,,News Week” pod kątem etycznego języka; wnioski zostały przesłane do ZES.

Nasze plany na 2018/2019 r.:

  1. a) Analiza podręczników szkolnych pod kątem etycznego języka tekstów,
  2. b) Spotkania członków SNaPu z dyrektorami i nauczycielami szkół i przedszkoli, warsztaty językowe, współpraca z ośrodkami doskonalenia nauczycieli już od września 2018 r.: na Ziemi Garwolińskiej –Maria Gudro-Homicka, w Siedlcach - Zofia Czarnocka, , Jarosław Wowak - kontakt ze szkołami w Warszawie.

Spotkanie podsumowała p. prof. J. Puzynina, dziękując członkom ZES za sprawozdania, za pracę na rzecz pięknego, etycznego szlachetnego języka ojczystego. Podkreśliła, że należy zacząć od małych dzieci, od przedszkola. Pójść do szkół, rozmawiać z nauczycielami, z uczniami. To trudna praca, ale może przynieść korzyści. Należy uświadomić i dzieciom, i dorosłym, czym jest prawda, czym jest dla człowieka słowo, co znaczy ,,dać słowo”, ,,odpowiadać za słowo”, już małemu dziecku wpajać, szacunek dla  każdego człowieka.

Ze Stowarzyszenia Nauczycieli Polonistów uczestniczyli: Zofia Czarnocka, Maria Gudro-Homicka, Jarosław Wowak.

 

Opracowała:

Maria Gudro-Homicka

Wróć